حکایت محمود صارمی و رفقای از یاد رفته اش - سرگرمی های محبوب

به گزارش سرگرمی های محبوب، زمستان بود. از آنها که استخوان های آدم هم یخ می زند. من مزارشریف بودم. باید زمستان های مزار را تجربه نموده باشید تا حرفم را بفهمید. در اتاق خودم بودم، در کنسولگری ایران. گمانم دی1376. از فرودگاه خبر آمد یک پرواز از مشهد نشسته است.

یک راننده با نماینده کنسولگری فوری رفت فرودگاه. پروازها فقط نظامی بودند. هواپیماهای کهنه روسی که یاری های گهگاه ایران را به مزار منتقل می کردند. دو تا هم بیشتر نبودند.

هواپیماها را می گویم. یک N32 و یک N12 که از غنیمتی های ژنرال دوستم بودند. خیلی قیافه مفلوکی داشتند. موقع پرواز از صد جایشان خاک و باد می زد داخل. به قول بچه ها احتمالا همان ها بودند که مادر استالین را برای زایمان از شهر کوچکش به تفلیس رسانده بودند! همین قدر قدیمی.

بگذریم. گرگ و میش بود. این ساعت ها کمتر پرواز می رسید. کمی بعد صدای ماشین را شنیدم که برگشت. در اتاق باز شد. دو نفر آمدند داخل اتاق. از سرما سیاه شده بودند. دو طرف یک دستگاه خیلی سنگین را گرفته بودند و به سختی خرکش می کردند.

در باز ماند و اتاق پر شد از سرمای بیرون. من نیم خیز شدم. یک نفرشان کوتاه تر با سری کم مو، دیگری بلند قد و خوش مو با دماغ عقابی کشیده. کوتاه تر که انگار رئیس بود دستگاه را ول کرد. پرید در را بست. در حالی که بخار دهانش را در دست هایش می دمید تا گرم گردد، گفت: سلام! من شفیعی ام.

نماینده ایرنا در افغانستان. ایشون هم همکارم محمود آقا صارمی. بعد هم به دستگاه اشاره نمود؛ تلفن ستلایته، لامصب بیس سی کیلویی هس...این اولین ملاقات من با صارمی بود.

هشت ماه بعد، پانزدهم مرداد 1377، شفیعی برگشته، صارمی جا افتاده و اما طالبان پشت دروازه های مزارشریف بود و شهر در آستانه سقوط. حالا صدای شلیک ها و انفجارها، پی هم شنیده می شد. رشید فلاح از بچه های وزارت خارجه، امام جماعت ما بود. داشت در حیاط کنسولگری داد می کشید؛ بجنبین! بجنبین که آخرین نمازاتون به امامت آقاس[خودش را می گفت]خود امیرالمومنین داره میاد! اشاره او به رسیدن طالبان و لقبی بود که آنها برای رهبرشان ملاعمر به کار می بردند. ناصر ریگی، جانشین سفیر بود. جوان ولی خیلی منظم و کت شلواری و خلاصه دیپلمات. حاج امیرقیاسی، شرور ما بود؛ بچه پایین شهر تهرون، تپل، یک تکه آتش پاره آکبند. قل دیگر او حاجی نوری بود. دیپلمات اما تپل و مشتی! اینها خوب با هم می جوشیدند. حاج ناصر ناصری از پاسدارها بود. نیروهای خودش بهش می گفتند سردار، ولی ما باور نمی کردیم. زیادی قاطی ما بود. کشته سروکله زدن با افغان ها بود. کلی تکه های بامزه در چنته داشت و به موقع می گفت. حاج حیدر باقری راننده بود.

گاهی سفره دلش را باز می کرد. همه کار ازش می آمد. حتی ستلایت محمودم یک بار تعمیر کرد! آقای نوروزی هم خیلی دقیق و حرفه ای بود. آقای حیدریان هم بود. او از این که نماز جماعت صبح خلوت تر از نماز جماعت ظهر و شب است همواره گله داشت.

ظهر 17مرداد 1377 همه این بچه ها در یکی از اتاق های همان ساختمان به شهادت رسیدند. ظهر 17مرداد یک نام شهید آمد جلوی نام همه شان.

خدا رحمت کند محمود صارمی را. خیلی کارش را جدی می گرفت. مگر کسی جرات داشت به تلفن غول پیکرش دست بزند. جانش بود و آن تلفن. این اواخر، وزارت خارجه یک ساختمان روبه روی کنسولگری اجاره نموده بود. همکاران بومی ما آنجا بودند.

محمود هم رفته بود آنجا. یک اتاق گرفته بود. تلفنش را هم برده بود. کار ما بود یک نفرمان سرش را گرم می کرد و یک نفر هم می رفت سر وقت تلفن و به ایران زنگ می زد. بچه های ایرنا می گفتند صبح 17مرداد یک خبر از سقوط مزار شریف داده و گفته معلوم نیست چه به سرشان بیاید. عصر که زنگ زده اند گویا کسی پاسخ داده و با لهجه فارسی بدی گفته طالبان آنجا را گرفته و قطع نموده است.

آری آن تلفن نازدانه برای همواره خاموش شده است. یک طالب با آن ریش و هیبت پشت میز محمود نشسته و دست به تلفنش زده و... فکر می کنم احتمالا داشتند محمود را شکنجه روحی می کردند. حتما خونش از تماشا این صحنه به جوش آمده است.

نمی دانم چه کسی پیشنهاد کرد 17 مرداد روز خبرنگار باشد. اما شک ندارم محمود صارمی هم ناراضی است. این بچه ها در سایه انتصاب این روز به اهل رسانه فراموش شده اند.

هشت دیپلمات و یک خبرنگار کشورمان در این روز به شهادت رسیدند، اما شد روز خبرنگار. حق بود می شد روز دیپلمات شهید. بگذریم سر جدل ندارم. بنا بود اینجا نقل پهلوان های زنده باشد ولی مناسبت ها بخشی از زندگی ما هستند. نمی گردد آنها را نادیده گرفت.

به ویژه که خودت هم هنگام وقوعشان در صحنه بوده ای. فرصت غنیمت می شمارم و تاکید می کنم صارمی ها که رفتند. قدر پهلوان های زنده مان را بدانیم. خبرنگارها و روزنامه نگارهایی که از جان مایه می گذارند، اما نامهربانی می بینند. اینها را دریابیم.

محمدحسین جعفریان - کارشناس ارشد مسائل افغانستان / روزنامه سرگرمی های محبوب