زورآزمایی نامزدان احتمالی ریاست جمهوری در شبکه های اجتماعی - سرگرمی های محبوب

به گزارش سرگرمی های محبوب، نزدیک به 3 ماه تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مانده است و کاندیدا های انتخاباتی رفته رفته اعلام کاندیداتوری می نمایند و فضای سیاسی شفاف تر از گذشته می گردد. نیرو های سیاسی، فعالان رسانه ای و فعالان مدنی نیز درخصوص انتخابات و کاندیدا های آن حالا بیش از پیش اظهارنظر می نمایند. در این میان، شبکه های اجتماعی مجازی بستر مناسبی برای تحلیل مواضع کاندیدا های احتمالی انتخابات و بازخورد ها به آن است. بسیاری از کاربران این شبکه ها موافقت یا مخالفت خود را نسبت به هر یک از کاندیدا های احتمالی ابراز می نمایند و کانال ها و صفحات خبری نیز بیش از گذشته راجع به کاندیدا های انتخابات اخبار مثبت یا منفی منتشر می نمایند.

اعتماد در ادامه نوشت: در این میان اگرچه آنالیز کیفی تحرکات انتخاباتی کاندیدا ها تاحدودی ناممکن یا نیازمند آنالیز های جزیی نگر و واکاوی عمیق تر است، اما احتمالا بتوان بر اساس کمیت کنش های انتخاباتی این کاندیدا ها در شبکه های اجتماعی به تصویری به نسبت روشن درباره حال و روز هر یک از آنان دست یافت، چراکه هر قدر میزان محتوای منتشر شده راجع به هر یک از کاندیدا های احتمالی در این مقطع بیشتر باشد، می تواند به این معنا باشد که کاربران شبکه های اجتماعی او را کاندیدای مهم و جدی تلقی می نمایند و به همین دلیل بیشتر راجع به او می نویسند؛ حتی اگر با او مخالف باشند.

از سوی دیگر بعضی کاندیدا های انتخاباتی از هم اکنون در شبکه های اجتماعی تبلیغات انتخاباتی شان را شروع نموده اند و حتی با حمایت مادی و معنوی از بعضی اکانت ها یا کانال ها، از آن ها می خواهند که راجع به آن ها محتوای تبلیغاتی منتشر نمایند.

به همین جهت تحلیل میزان محتوای منتشر شده راجع به هر یک از کاندیدا های انتخاباتی طی ماه های اخیر می تواند به ما اطلاعاتی در مورد میزان هزینه های آن فرد در شبکه های اجتماعی بدهد یا به ما نشان بدهد که آن کاندیدا تا چه حد از دید کاربران شبکه های اجتماعی، یک کاندیدای جدی و درخور توجه است. برای به دست آوردن این اطلاعات، داده های منتشر شده راجع به کاندیدا های احتمالی، در 3 شبکه اجتماعی توییتر، اینستاگرام و تلگرام، طی 4 ماه اخیر با روش داده کاوی جمع آوری شده است و نتایج آن را به تفکیک هر شبکه اجتماعی در ادامه می خوانید.

شرایط کاندیدا های احتمالی در توییتر

بسیاری از سرگرمی های محبوب، فعالان رسانه ای و فعالان سیاسی در توییتر عضو هستند و مواضع، دیدگاه ها و نظرهای شان را در این شبکه اجتماعی بیان می نمایند. به دلیل ماهیت توییتر، این شبکه اجتماعی برای بسیاری از سیاستمداران و کاندیدا های بالقوه انتخاباتی مهم است. یافته های به دست آمده از این شبکه اجتماعی نشان می دهد که در میان سایر گزینه های مطرح تا اوایل بهمن ماه محمدجواد ظریف بیشتر مورد توجه کاربران توییتر بوده است که البته علت آن، نه مسائل انتخاباتی که مباحث و مسائل سیاست خارجه بوده است.

اما از اوایل بهمن ماه و به دنبال خبر محکومیت مهدی جهانگیری و همچنین سفر قالیباف به مسکو، ناگهان اخبار مرتبط به اسحاق جهانگیری و محمدباقر قالیباف، دو کاندیدای احتمالی دیگر انتخابات پیش رو افزایش پیدا کرد و از سوی دیگر مطالب راجع به ظریف فرایندی نزولی طی کرد.

اما از اسفند ماه، میزان محتوای منتشر شده راجع به کاندیدا های احتمالی شرایط متفاوتی پیدا نموده است؛ به نحوی که تا نیمه اسفند، میزان محتوای فراوری شده راجع به سعید محمد بیش از سایر گزینه های احتمالی کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری بوده است. پس از سعید محمد، بیش از همه راجع به سعید جلیلی، سیدابراهیم رییسی و محمدباقر قالیباف توییت شده است.

افزایش ناگهانی توییت ها راجع به سعید محمد و سعید جلیلی (آن هم در مقایسه با سیدابراهیم رییسی، محمدباقر قالیباف و محمدجواد ظریف که فارغ از بحث انتخابات، به دلیل صندلی و سمت های شان در نظام سیاسی کشور قاعدتا باید بیشتر مورد توجه افکار عمومی بوده و سوژه اخبار باشند) نشان می دهد نه تن ها کاربران توییتر آن ها را جدی تر گرفته اند، بلکه احتمالا از این بستر برای تبلیغ درخصوص آن ها نیز استفاده می گردد و بعضی از گروه ها برای جلب توجه بیشتر راجع به این دو نفر هزینه هایی می نمایند و این در حالی است که دیگر گزینه های آنالیز شده، از جمله حسین دهقان که از مدت ها پیش اعلام کاندیداتوری نموده بود، چندان مورد توجه کاربران توییتر قرار نگرفته اند.

شرایط کاندیدا های احتمالی در تلگرام

در تلگرام کانال های خبری بسیار زیادی وجود دارد که روزانه اخبار مربوط به ایران را منتشر می نمایند. به همین جهت، به طور طبیعی اخبار مربوط به مسوولان بیش از سایر چهره های سیاسی تکرار می گردد. همین فرایند را می توان در یافته های به دست آمده از کاندیدا های احتمالی در نمودار زیر دید. اخبار مربوط به محمدباقر قالیباف، محمدجواد ظریف، سیدابراهیم رییسی و اسحاق جهانگیری بیش از دیگر چهره هایی که از آنان به عنوان کاندیدا های احتمالی انتخابات پیش رو می شنویم، تکرار شده است.

اما نام دو چهره دیگر نیز جلب توجه می نمایند. یکی حسین دهقان است که نامش پس از این 4 نفر، بیش از همه تکرار شده است و به نظر می رسد در اخبار کانال های تلگرامی مورد توجه قرار گرفته است. سعید محمد نیز چهره دیگری است که شرایط و میزان توجه کانال های تلگرامی به او در میان اسامی آنالیز شده جای توجه دارد.

در اسفند ماه که تعدد اخبار مربوط به بیشتر مسوولان فروکش نموده است، شاهد تکرار نام سعید محمد و رشد میزان اخبار درباره این کاندیدای احتمالی در کانال های تلگرامی هستیم، به نحوی که حتی بیش از اسحاق جهانگیری، محمدباقر قالیباف و محمدجواد ظریف، نام سعید محمد به کار رفته است. اینکه مطالب منتشر شده در کانال های تلگرامی راجع به حسین دهقان و سعید محمد -به عنوان دو کاندیدای احتمالی با پیشینه نظامی- تا چه میزان خودجوش بوده، موضوعی است که تحقیق جداگانه ای را می طلبد.

شرایط کاندیدا های احتمالی در اینستاگرام

شبکه اجتماعی اینستاگرام احتمالا دیرتر از تلگرام و توییتر سیاسی خواهد شد، چراکه در این شبکه اجتماعی مطالب روزمره، سرگرمی و فرهنگی و اجتماعی مخاطب بیشتری دارد. از سوی دیگر به نظر می رسد تا به امروز کسانی که احتمالا قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارند، در این شبکه اجتماعی سرمایه گذاری ننموده اند.

طی 4 ماه اخیر نام محمدجواد ظریف بیش از سایر گزینه های آنالیز شده در اینستاگرام به کار رفته است؛ هرچند از اواسط آذر ماه تعدد پست های حاوی نام او نیز فرایندی نزولی را طی نموده است. به جز ظریف، نام های سیدابراهیم رییسی، اسحاق جهانگیری، سعید محمد و محمدباقر قالیباف نیز جزو نام های پرتکرار در اینستاگرام است.

در تحلیل اینستاگرام این نکته را باید مدنظر داشت که استوری ها، کامنت ها، صفحات خصوصی و... در این تحلیل حضور ندارند و به طور کلی به علت دشواری استخراج داده از اینستاگرام، نمی توان این نتایج را به تمام صفحات اینستاگرامی تعمیم داد.

یافته ها چه می گویند؟ یک چهره جدید در فضای انتخاباتی ایران معرفی شده است

تحلیل فرایند درخصوص تعداد مطالب منتشر شده در شبکه های اجتماعی راجع به کاندیدا های احتمالی شرکت در انتخابات با استفاده از ابزار های داده کاوی، فهم بهتری از رفتار انتخاباتی هر یک از این افراد به دست می دهد. یافته های به دست آمده از شبکه توییتر، تلگرام و اینستاگرام نشان می دهد که بسیاری از این گزینه های احتمالی در موضوع انتخابات فعال نیستند یا اگر فعال هستند، از سمت کاربران شبکه های اجتماعی چندان جدی گرفته نشده اند.

به طور طبیعی، محتوا و اخبار راجع به مسوولانی که احتمال کاندیداتوری شان در انتخابات پیش رو مطرح است، بیش از سایر چهره های سیاسی است و بیشترین محتوا درباره آنان منتشر شده است و به همین دلیل مطالب مربوط به محمدجواد ظریف، محمدباقر قالیباف، سیدابراهیم رییسی و اسحاق جهانگیری بیش از سایر گزینه های مورد آنالیز بوده است.

اما در میان افراد مورد آنالیز، نام سعید محمد طی یک ماه اخیر برجسته تر از بسیاری از این مسوولان بوده است. سعید محمد یکی از آخرین کسانی است که اعلام نموده میخواهد در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. با این حال نام او از مدت ها پیش بر سر زبان ها افتاده بود و در شبکه های اجتماعی مطالب متعددی در رابطه با او، آن هم به عنوان کاندیدای احتمالی انتخابات پیش رو منتشر می شد؛ مطالبی که بخش قابل توجهی از آن دارای محتوای تبلیغاتی و انتخاباتی بوده است.

براساس داده های به دست آمده، سعید محمد از اواسط آذر ماه فعالیت های تبلیغاتی-انتخاباتی خود را در 2 شبکه، توییتر و تلگرام افزایش داده و از آن تاریخ به بعد، علی رغم افت مقطعی حجم این فعالیت ها در دی ماه، فرایند محتوای منتشر شده راجع به او صعودی بوده است. این سیر صعودی تا آنجا پیش رفته که مطالب مربوط به او در توییتر بیش از سایر مسوولان و در تلگرام نیز بیش از مسوولانی نظیر محمدباقر قالیباف و محمدجواد ظریف بوده است.

افزایش مطالب منتشر شده راجع به سعید محمد جهت معرفی این چهره کمتر شناخته شده به افکار عمومی درحالی از آذر ماه شروع شد که در آن موقع هنوز 6 ماه تا انتخابات باقی بود و در حالی که جامعه چندان او را نمی شناخت، شاهد فرایند افزایشی مطالب راجع به او بودیم. این امر از یک سو شائبه هزینه های بالای تبلیغاتی او را تقویت می نماید و از سوی دیگر نشان می دهد که تا به امروز بیش از بعضی از گزینه های دیگر جدی گرفته شده است؛ چراکه افراد دیگری، نظیر حسین دهقان هم در مورد انتخابات فعال هستند، اما این میزان از فراوری محتوا درخصوص آن ها رخ نداده است.

به هر حال آنچه از یافته های بالا قابل درک است، آن است که سعید محمد حداقل از 6 ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، فعالیت های خود را جهت معرفی خود به جامعه در شبکه های اجتماعی شروع نموده است و در این خصوص از بعضی صفحات و شبکه های اجتماعی نیز بهره برده و این در حالی است که بسیاری از گزینه ها و کاندیدا های احتمالی انتخابات پیش رو یا هنوز اقدامی برای استفاده از شبکه های اجتماعی ننموده اند یا هنوز مورد توجه کاربران این شبکه ها قرار نگرفته اند.